سندروم تونل کارپال یک مشکل بسیار شایع مچ دست است که در زنان میانسال شیوع بیشتری دارد و میتواند در یکدست یا هر دودست بروز داده شود. علائم سندرم تونل کارپال شامل درد مچ دست، گزگز، بیحسی و ضعف است. این اختلال هنگامی ایجاد میشود که تورم و فشار بر روی عصب مدیان (median) که درون تونل کارپال مچ دست وجود دارد، باعث درد در مسیر عصبدهی شود.
زنان سه برابر بیشتر از مردان به سندرم تونل کارپال مبتلا میشوند. سندرم تونل کارپال اغلب بین سنین 30 تا 60 سالگی تشخیص داده می شود. درمانگر معمولا درمان هایی مانند بستن مچ بند، فیزیوتراپی یا جراحی را پیشنهاد می کند.
سندروم تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال فضایی در کف دست است و همانند گذرگاهی در استخوانهای شما که به تاندونها، رباطها و اعصاب اجازه میدهد از آن عبور کنند تا به دست شما برسند. سندروم تونل کارپال زمانی اتفاق میافتد که چیزی باعث تحریک یا فشار اضافی بر روی عصب میانی که از طریق تونل کارپال شما میگذرد، وارد شود. عصب میانی به شما کمک میکند ساعد خود را حرکت دهید و حس بیشتر انگشتان و دستان شما تأمین میکند. اگر این تونل آسیبدیده یا روی دیوارههای تونل کارپال شما فشار داده شود، میتواند احساسات دردناکی را به دست و مچ شما منتقل کند.
در صورت احساس درد، بیحسی یا سوزنسوزنشدن در دستها و مچ دست به پزشک مراجعه کنید. سندرم تونل کارپال معمولاً بهخوبی به درمان پاسخ میدهد، اما اگر بهسرعت درمان نشود، میتواند به طور دائم به عصب میانی شما آسیب برساند.
علائم سندروم تونل کارپال
- بیحسی، کرختی، سوزنسوزنشدن و ناراحتی در انگشتان شست، اشاره، بلند و نیمی از انگشت حلقه
- ضعف عضلات
- درد مچ دست که خواب شبانه را مختل میکند
- بیمار در انجام کارهای ظریف مشکل دارد
- انگشت شست ضعیف شده یا فرد در حرکت گرفتن مشکل دارد
این علائم اغلب بهآرامی شروع میشوند و گاهی میآیند و میروند. افراد معمولاً اولین علائم را در شب متوجه میشوند. درد یا سوزنسوزنشدن ممکن است شما را از خواب بیدار کند. باگذشت زمان، علائم ممکن است در طول روز هم حس شود، بهخصوص اگر در محل کار از تایپکردن، نوشتن یا استفاده از ابزار، حرکات مشابهی را زیاد انجام دهید.
علت درد مچ دست و سندروم تونل کارپال چیست؟
فشار اضافی روی عصب میانی باعث ایجاد سندروم تونل کارپال میشود. هر چیزی که باعث تورم یا تحریک در مچ دست شما شود میتواند باعث سندرم تونل کارپال شود:
- آسیبهای فشاری مکرر
- آرتروز
- رگبهرگ شدن
- شکستگی مچ دست (شکستگی استخوان مچ دست)
- کیستهای گانگلیونی
هر کسی ممکن است به سندرم تونل کارپال مبتلا شود، اما در برخی از افراد احتمال بیشتری دارد، از جمله:
- افرادی که برای کار با دست و مچ خود حرکات تکراری انجام میدهند (مثلاً استفاده از رایانه یا تابدادن چکش)
- افرادی که از ابزارهای برقی استفاده میکنند که لرزش دارند (مانند مته یا چکش)
- افراد باردار
- جنسیت زن
- بزرگسالان بالای 40 سال
- افرادی که خویشاوندان بیولوژیکی آنها سندرم تونل کارپال دارند (این سندرم میتواند ارثی باشد یا از طریق نسلها در خانواده منتقل شود)
داشتن برخی از شرایط سلامتی میتواند خطر سندرم تونل کارپ را افزایش دهد، از جمله:
- روماتیسم مفصلی
- نقرس
- کمکاری تیروئید
- دیابت
- چاقی
- آمیلوئیدوز
عوامل سبک زندگی که ممکن است خطر ابتلا به سندرم تونل کارپال را افزایش دهد شامل:
- سیگارکشیدن
- مصرف زیاد نمک
- شیوه زندگی کمتحرک
- شاخص توده بدنی بالا و چاقی
سندروم تونل کارپال چگونه تشخیص داده میشود؟
درمانگر با بررسی مچ دست، ساعد، شانه و گردن شما وجود علائم را بررسی میکند و از شما تاریخچه و شرححال میپرسد. همچنین با برخی تستهای اختصاصی مثل تست فالن و تست فالن معکوس، تست فشار بر عصب مدین و تست تینل میتواند وجود این سندرم را در شما بررسی کند.
انواع درمان سندروم تونل کارپال
گاهی اوقات CTS بهخودیخود در عرض چند ماه بهتر میشود، بهخصوص اگر به دلیل بارداری به آن مبتلا شده باشید. درمانگر ابتدا سندروم تونل کارپال را با درمانهای غیرجراحی (توانبخشی) درمان میکنند. اگر درمانهای توانبخشی علائم شما را تسکین ندهد ممکن است به جراحی تونل کارپال نیاز داشته باشید.
درمانهای توانبخشی
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست میتواند به تقویت عضلات اطراف مچ دست و افزایش انعطافپذیری کمک کند.
تغییر وضعیت بدن یا محیط کاری
یک کار درمانگر میتواند راههایی را برای تغییر نحوه انجام کارهای روزمره برای حرکت ایمن و راحتتر پیشنهاد دهد. ممکن است لازم باشد نحوه نشستن یا ایستادن خود، نحوه قرارگیری صفحهکلید خود را تغییر دهید یا تغییرات دیگری در وضعیت بدن خود ایجاد کنید.
داروها
پزشک شما ممکن است برای کاهش التهاب و تسکین درد، NSAIDهای بدون نسخه یا استامینوفن را پیشنهاد کند. این داروها را بیش از 10 روز متوالی بدون مشورت با پزشک خود مصرف نکنید.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها داروهای ضدالتهابی تجویزی هستند. ممکن است پزشک در تونل کارپال آسیبدیده کورتیزون تزریق کند. در دوران حاملگی تزریق هیدرو کورتیزون علائم را کاهش میدهد و بعد از دوران بارداری معمولاً خودبهخود برطرف میشود.
درمان ارتزی (آتل ها و مچ بند سندروم تونل کارپال)
هدف درمان ارتزی این است که دست را توسط یک مانع بیومکانیکی، بیحرکت کنیم تا از خمشدن آن جلوگیری شود. کاهش حرکات دست به کاهش تورم و در نتیجه فشار بر روی عصب جلوگیری میکند. پوزیشن ارتز در حالت خنثی است؛ زیرا خمشدن مچ دست به جلو با عقب میتواند فشار را افزایش دهد.
در موارد خفیف میتوان یک ارتز شبانه تجویز کرد . همچنین برای موارد متوسط، ارتز و مچ بند را برای استفاده در طول روز، پیشنهاد می کنیم.
به دلیل آن که هرگونه فشار خارجی ناخواسته، باعث فشار و درد عصب در این سندروم میشود، بهتر از در موارد حاد از ارتزهای سفارشی با قالبگیری از بیمار استفاده شود که در این ارتزها قسمت کف دست و جلوی ساعد با یک پلاستیک پوشیده شده و از خمشدن مچ دست جلوگیری میکند.
همچنین دیگر ارتزها و مچ بند های دست و مچ دست تجویزی، ارتزهای قفلشونده و ارتزهای پشتدست (دورسال) هستند که کف دست را آزاد میگذارند و برای بیمارانی که در هنگام پوشیدن ارتز از دست خود استفاده میکنند مناسب است.
درمان جراحی
در مواردی که درمانهای توانبخشی پاسخگو نباشند، عمل جراحی با برش ساده تجویز میشود. جراحی آزادسازی تونل کارپال معمولاً یک عمل سرپایی است، به این معنی که میتوانید همان روز به خانه بروید. جراح شما به شما خواهد گفت که چه انتظاراتی دارید و دستورالعملهای بهبودی را به شما میدهد.
سندرم تونل کارپال درمان نشده در شرایط حاد میتواند باعث آسیب عصب دائمی، ناتوانی و ازدستدادن عملکرد عضلات شود.
درمان و ورزش های خانگی برای درمان سندروم تونل کارپال
- به مدت 10 الی 15 دقیقه روی دست خود یخ بگذارید یا دست را در اب سرد فرو کنید و اینکار را ساعتی یک تا دوبار تکرار کنید .
- تکاندادن آرام دست و یا آویزان کردن دستها در کنار تخت هنگامی که درد شبانه دارید میتواند کمککننده باشد.
- برخی از درمانگران پیشنهاد میکنند دست خود را در آب گرم با دمای حدود 38 درجه سانتی گراد قرار دهید، سپس به آرامی دست و مچ خود را خم کنید و دراز کنید ؛ 3-4 بار در روز آن را امتحان کنید.
- استراحت
موارد گفته شده در بهترین حالت علائم را کاهش میدهند و درمان سندرم تونل کارپال نیستند؛ به این معنی که احتمال بازگشت علائم وجود دارد و با روشهای خانگی گفته شده تا حدودی میتوان درد و نشانگان را بهصورت موقت کاهش داد.
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با سندروم تونل کارپال مچ دست است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق بله و تلگرام کلینیک ارتوپدی فنی ارتوپدیک لند با کارشناسان ما به صورت کاملا رایگان مشورت کنید.
دانشجوی ترم 6 کارشناسی ارتز و پروتز دانشگاه علوم توانبخشی
خیلی ممنون بابت مطلب خوبتون
خوشحالیم که مفید واقع شده براتون.
عالی بود
ممنون از اطلاع رسانی خوبتون
ممنون از اینکه خوندید
مختصر و مفید
ممنون از اطلاع رسانی خوبتون
ممنون از شما
خیلی مقاله ی جامع و کاملی بود
مرسی از شما
خوشحالیم که مفید واقع شد براتون
مفید و کاربردی 🔥👍
خوشحالیم که مفید واقع شد براتون
عالی👏
خوشحالیم که مفید واقع شد براتون
مطالب خیلی جامع و مفیدی داشت خسته نباشید خانم دکتر
مطالب خیلی جامع و مفیدی داشت خسته نباشید خانم دکتر
خوشحالیم که مفید واقع شد براتون