درد مچ دست از مشکلات شایعی است که شاید شما هم حداقل یکبار آن را تجربه کرده باشید. اما گاهی این مشکل تاحدی ادامه پیدا میکند که زندگی و کار فرد را مختل میکند. اما چگونه درد را از بین ببریم و مچ دست را خوب کنیم؟ اکثرا پزشکان علت درد مچ دست به خصوص مچ دست چپ را پیچخوردگی یا شکستگی، سندروم تونل کارپال، آرتریت، فشارهای مداوم به مچ دست، ام اس، وجود کیست، تنوسینویت یا تاندونیت، چاقی،بارداری و زایمان یا حتی مشکلات قلبی می دانند.
هر علت، محل و نوع درد متفاوتی با دیگری دارد. اما چیزی که در همه آن ها اهمیت دارد پیگیری و چگونگی درمان درد مچ دست است که در ادامه بیشتر درباره آن توضیح میدهیم.
درد مچ دست نشانه چیست؟
درد مچ در اثر ضربه و آسیب دیدگی
هرگونه پیچخوردگی، شکستگی، زمینخوردن و فرود آمدن روی مچ دست میتواند استخوانها، تاندون و لیگامان های مچ دست را دچار مشکل کند. در صورت شدید بودن آسیب یا ضربه مثل لای در ماندن مچ، التهاب و ورم نیز در مچ دست اتفاق می افتد. همچنین کمبود ویتامین دی میتواند به روند پوکی استخوان شدت ببخشد و احتمال شکستگی را بیش از پیش افزایش بدهد.
سندرم تونل کارپال و درد اعصاب
گاهی علت بی حسی و درد مچ دست، سندروم تونل کارپال است. تونل کارپال قسمتی از مچ میباشد که عصب میانی مچ از زیر آن عبور میکنند و فشردگی یا آسیب به این تونل، به عصب نیز فشار وارد میکند. در نتیجه بیحسی، گزگز و درد در مچ دست و انگشتان به خصوص انگشت شست احساس خواهد شد. بسیاری از بیماران درد مچ را به صورت درد یکدفعه ای و یهویی مچ دست اعلام میکنند.
انجام کارهای تکراری مثل تایپ کردن یا نوشتن، بدنسازی یا ورزش های سنگین، برخی تغییرات بدنی مثل بارداری زنان و شرایط بعد از زایمان مانند شیردهی، اضافهوزن، یائسگی و برخی بیماریها میتواند باعث سندروم تونل کارپال شود
آرتریت یا همان آرتروز
آرتروز یا آرتریت یک نام کلی برای بیماری است که افراد بیشماری در دنیا از آن شکایت میکنند. در این بیماری فرسایش مفاصل و به دنبال آن کاهش فضای مفصلی و التهاب رخ میدهد. اگر آرتروز به حدی شدید باشد که غضروف از بین برود، استخوان ها روی هم دچار سایش می شوند. بنابراین مچ در هنگام حرکت مخصوصا در صبح و هنگام خوابیدن درد میگیرد و صدا میدهد. معمولاً بهخاطر کار زیاد با دستها و افزایش سن ، سرعت تخریب غضروف های مفاصل از سرعت بازسازی آنها بیشتر میشود که در نهایت آرتروز را به وجود می آورد.
تنوسینوییت
التهاب غلاف تاندون را تنوسینویت یا تاندونیت میگویند. یکی از انواع شایع آن تنوسینویت دکرون است که درد در سمت خارج انگشت شست ایجاد میشود.
چگونه درد مچ دست را درمان کنیم؟
گاهی درد با گذاشتن یخ و سرما، استراحت واستفاده از داروهای مسکن و ضد درد ، چسب ضد درد و یا حتی طب سنتی درد آرام میگیرد. اما اگر التهاب و درد شما پس از چند روز باقی بماند و بدتر شود، در سریع ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.
در صورت عدم پیگیری درمان منجر به نرسیدن به بهبودی کامل، کمشدن دامنه حرکتی مچ و ناتوانی در استفاده از آن خواهید شد.
در اینجا علائمی که نیاز به اقدام سریع درمانی دارند را نام بردیم، در صورت داشتن هرکدام از موارد زیر با درمانگر خود مشورت کنید:
- ناتوانایی در حمل اشیا
- آسیبی که باعث تغییر شکل در مفصل شده است
- درد مچ دست که در هنگام شب و یا در زمان استراحت رخ میدهد
- درد مچ دست که بیشتر از چند روز ادامه پیدا کرده است
- ناتوانایی در خم و راست کردن مفصل مچ
- تورم یا کبودی قابلتوجه در اطراف مفصل مچ یا بازو
- علائم عفونت از قبیل تب، قرمزی و گرما
- بیحسی و مورمور شدن
انواع درمان درد مچ دست
درمانها بر اساس علت مشکل، نوع درد، شدت درد، سن و میزان فعالیت فرد متفاوت است :
استفاده از داروهای مسکن
یکی از راههای کاهش درد مچ دست است. پزشکان با توجه به وضعیت شما بهترین مسکن را برای شما تجویز میکنند. در برخی موارد مزمن پزشک ممکن است از تزریقات برای کاهش درد فرد استفاده کند.
درمانهای خانگی درد مچ دست
در موارد خفیف، با گذاشتن یخ و سرما، استراحت کردن و بستن بانداژ و آتل میتوانید باعث بهبود شرایط مچ دستتان شوید. گذاشتن سرما و یخ روی محل درد بهخاطر کمکردن جریان خون و التهاب، یکی از راهکارهای خانگی برای کاهش درد شماست. سعی کنید فعالیتهای تکراری که باعث درد در مچ دست شما شده است را تا مدتی کنار بگذارید، مثل تایپ کردن، نوشتن، بافندگی، فعالیتهای ورزشی شدید با مچ دست، نگهداشتن کیسههای خرید سنگین و دیگر موارد مشابه که در زندگی روزمره با آن مواجه هستید. آتل مچ دست را در وضعیتی قرار میدهد که کمترین فشار به اعصاب تحتفشار بیاید. پس در حین کار و یا شبها هنگام خواب که درد شدیدتر میشود، آتل بپوشید. همچنین همزمان با استفاده از آتل انجام برخی از تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات و تغییر ارگونومی محیط کار و خانه از دیگر مواردی است که از درد مچ دست پیشگیری میکند.
توانبخشی
شامل استفاده از اسپلینت یا بریس (آتل)، انجام فیزیوتراپی و گچ گرفتن است :
- اگر دچار کشیدگی یا فشردگی در اعصاب مچ دست شدهاید (سندروم تونل کارپال) یا مچ دست شما آسیبدیده یا پیچخورده است، لازم است که پس از ارزیابی توسط متخصص ارتوپد فنی، یک اسپلینت مخصوص برای شما تجویز و طراحی شود. اسپلینتها در واقع همان آتلهای مچ دست هستند که مچ را در زاویهای خاص برای بهبودی قرار میدهند.
- اگر علت درد شکستگی باشد، بر اساس تشخیص درمانگر لازم است که اسپلینت بسته شود یا در موارد حادتر گچ گرفته میشود تا ترمیم اتفاق بیفتد. اسپلینت ها نسبت به گچ برای فرد راحتی بیشتری دارد. سبکتر، بهداشتی تر و راحتتر از گچ هستند و برای پزشک هم امکان رویت محل آسیبدیده وجود دارد.
- فیزیوتراپی نیز با کمک ابزارها و تمرینات باعث تقویت عضلات مچ دست خواهد شد. همچنین در موارد بعد از جراحی مچ دست، معمولاً به فیزیوتراپی نیاز است تا توانبخشی بهدرستی طی شود.
جراحی
در آسیب های حاد مانند وجود شکستگی، پارگی تاندون یا لیگامانها، سندروم تونل کارپال شدید اتفاق افتاده باشد، موثرترین راه است. پس از جراحی لازم است تا مدتی مچ را بدون حرکت و در وضعیت های مناسب ثابت نگه دارید تا روند بهبودی سریع تر طی شود. بنابراین متخصین در کلینیک های ارتوپدی فنی با توجه به نوع جراحی شما یک اسپلینت را طراحی میکنند تا وظیفه حماین کامل از اندام آسیب دیده را ایجاد کنند.
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با علت های درد مچ دست و درمان های آن بوده است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق واتس اپ کلینیک ارتوپدی فنی رامش با کارشناسان ما به صورت کاملا رایگان مشورت کنید.
من آزاده شاهینی متولد سال ۱۳۷۵ در گرگان هستم. در سال ۱۳۹۵ در رشته ارتوز پروتز در دانشگاه علوم توانبخشی در تهران پذیرفته شدم و پس از تحصیل در مقطع ارشد، در سال ۱۴۰۲ وارد مقطع دکتری ارتوز پروتز در دانشگاه ایران شدم. در طی این سالها به معاینه و ارزیابی و پژوهش در حیطه ی مشکلات کف پا پرداختم.