اسکولیوز انحراف غیرطبیعی ستون فقرات است. شکل طبیعی ستون فقرات یک فرد شامل یک انحنا در بالای شانه و یک انحنا در قسمت پایین کمر است. اگر ستون فقرات شما ازیکطرف به سمت دیگر خمیده است یا به شکل S یا C است، ممکن است به اسکولیوز مبتلا شده باشید. طبق گزارش انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا (AANS)، حدود 80 درصد موارد اسکولیوز هیچ علت قابلشناسایی ندارند.
این بیماری اغلب در 7 سال اول زندگی کودک تشخیص داده میشود. علل رایج، زمانی که بتوان آنها را مشخص کرد، عبارتاند از:
- نقایص هنگام تولد
- ناهنجاریهای عصبی
- شرایط ژنتیکی
انواع انحراف ستون فقرات
رایجترین انحراف، اسکولیوز ایدیوپاتیک است، ایدیوپاتیک اصطلاحی است که برای اشاره به انحرافی که علت مشخصی ندارد. اسکولیوز ایدیوپاتیک بر اساس گروه سنی تقسیم میشود:
- نوزاد: 0 تا 3 سال
- کودکان: 4 تا 10 سال
- نوجوان: 11 تا 18 سال
- بزرگسالان: 18 سال به بالا
طبق گزارشها، اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان شایعترین نوع اسکولیوز است.
علائم انحراف ستون فقرات
این مورد بسته به درجه اسکولیوز متفاوت می باشد و رایج ترین علائم مرتبط با انحراف ستون فقرات عبارتاند از :
- یک سمت شانه بالاتر از دیگری است
- یک شانه که بیشتر از دیگری بیرونزده است
- برجستگی در یک طرف پشت هنگام خمشدن به جلو.
- باسن تراز نیست و بالا پایین است
- ستون فقرات منحرف شده است
- مشکلات تنفسی به دلیل کاهش ناحیه قفسه سینه برای گسترش ریهها
- کمردرد
علت انحراف ستون فقرات چیست؟
علت انحراف ستون فقرات اغلب قابلتشخیص نیست. علل رایجی که پزشکان ممکن است تشخیص دهند عبارتاند از:
- فلج مغزی، گروهی از اختلالات سیستم عصبی است که بر حرکت، یادگیری، شنوایی، دیدن و تفکر تأثیر میگذارد.
- دیستروفی عضلانی، گروهی از اختلالات ژنتیکی که منجر به ضعف عضلانی میشود
- نقایص مادرزادی که بر استخوانهای ستون فقرات نوزاد تأثیر میگذارد، مانند اسپینا بیفیدا
- آسیب یا عفونت ستون فقرات
- افرادی که سابقه خانوادگی اسکولیوز دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
- دختران بیشتر از پسرها به شکل شدیدتر اسکولیوز مبتلا میشوند.
چگونه انحراف ستون مهره ها را تشخیص دهیم؟
معاینه فیزیکی ستون فقرات اولین قدمی برای تشخیص انحراف ستون مهره ها است. پزشک شما همچنین ممکن است برای مشاهده دقیق ستون فقرات شما آزمایشهای تصویربرداری را تجویز کند.
معاینه بدنی
درمانگر درحالیکه ایستادهاید و بازوهایتان را در کنار هم قرار دادهاید، پشت شما را مشاهده میکند. آنها انحنای ستون فقرات و متقارن بودن ناحیه کمر و شانههای شما را بررسی میکنند. در مرحله بعد، درمانگر از شما میخواهد که به جلو خم شوید و به دنبال هر گونه انحنای در قسمت فوقانی یا پایین کمر میگردد.
تصویربرداری
آزمایشهای تصویربرداری که ممکن است پزشک برای بررسی دقیقتر اسکولیوز تجویز کند عبارتاند از:
از اشعه ایکس، ام ار ای، سیتیاسکن و سایر روشها برای تشخیص و بررسی میزان انحراف ستون فقرات استفاده میشود. امروزه برخی از روشهای تصویربرداری در ایران وجود دارد که با میزان اشعه کمتر بهصورت سهبعدی ستون فقرات را بررسی میکند.
انواع درمان انحراف ستون فقرات
درمان به عوامل متعددی بستگی دارد – درجه انحنای ستون فقرات یکی از عوامل اصلی است. برای انتخاب نوع درمان پزشک باید موارد زیر را در نظر گیرد:
- سن فرد
- احتمال پیشرفت مشکل
- مقدار و نوع انحنا
- نوع اسکولیوز
گزینههای درمانی اولیه بریس و جراحی است.
بریس و کمربند برای انحراف ستون فقرات
در ابتدا باید گفت در علم ارتزها، لفظ کمربند برای انحراف ستون فقرات به کار برده نمی شود. در واقع برای اینگونه از ناهنجاری ها، از کلمه بریس یا ارتز استفاده می کنیم. اگر فرد مبتلا به انحراف ستون فقرات هنوز درحالرشد است و انحنای آن بیش از 25 تا 40 درجه است، ممکن است نیاز به استفاده از بریس داشته باشد. بریس ها ستون فقرات را صاف نمیکنند، اما میتوانند از افزایش انحنا جلوگیری کنند. این روش درمانی برای مواردی که زود تشخیص داده میشوند مؤثرتر است.
کسانی که به بریس نیاز دارند باید 16 تا 23 ساعت در روز از آن استفاده کنند تا زمانی که رشدشان متوقف شود. اثربخشی بریس با تعداد ساعات استفاده از آن در روز افزایش مییابد. کودکانی که از بریس استفاده میکنند معمولاً میتوانند در بیشتر فعالیتها شرکت کنند و محدودیتهای کمی دارند. در صورت لزوم، کودک میتواند بریس را برای شرکت در ورزش یا سایر فعالیتهای بدنی بردارد.
پزشکان معمولاً توصیه میکنند که بچهها تا زمانی که به سن بلوغ میرسند و دیگر رشد نمیکنند از بریسهای خود استفاده کنند. به طور متوسط، دختران در 14 سالگی و پسران در 16 سالگی رشد خود را کامل میکنند، اما این میزان در افراد مختلف بسیار متفاوت است.
انواع بریس اسکولیوز
بریس بوستون: این بریس از پلاستیک ساخته شده و بعد از قالبگیری از فرد روی بدن فیت میشود. این بریس کوتاه است و بیشتر برای درمان انحراف ستون فقرات در نواحی پایینتر (کمری) کاربرد دارد.
بریس میلواکی: این بریس از گردن شروع میشود و تمامتنه بهاستثنای پاها و بازوها را میپوشاند. برای ساخت این بریس نیز از بدن فرد قالبگیری خواهد شد تا دقیقترین اصلاح اتفاق بیفتد. این بریس برای انحناهای نواحی بالاتر (سینهای)، افراد دچار کایفوز سینهای (قوز) و یا انحناهای دوطرفه (سینهای و کمری به طور همزمان) کاربرد بیشتری دارد.
عمل جراحی انحراف ستون فقرات
جراحی معمولاً برای افرادی با انحنای بیشتر از 40 درجه انجام میشود. بااینحال، اگر برای شما تشخیص اسکولیوز داده شده است و احساس میکنید که انحنای آن زندگی روزمره شما را مختل کرده یا باعث ناراحتی شما میشود، در مورد این گزینه با پزشک خود صحبت کنید.
فیوژن ستون فقرات جراحی استاندارد اسکولیوز است. در این روش، پزشک با استفاده از پیوند استخوان، میلهها و پیچها، مهرههای شما را به هم متصل میکند. پیوند استخوان از استخوان یا موادی مانند آن تشکیل شده است.
میلهها ستون فقرات شما را در وضعیت صاف نگه میدارند و پیچها آنها را در جای خود نگه میدارند. در نهایت، پیوند استخوان و مهرهها به یک استخوان تبدیل میشوند. میلهها را میتوان در کودکان با رشد آنها تنظیم کرد.
برخی از خطرات جراحی فیوژن ستون فقرات عبارتاند از:
- خونریزی بیش از حد
- عدم بهبودی
- عفونت
- درد
- آسیب عصبی
چگونه درد اسکولیوز را کم کنیم؟
درمانهای خاصی میتوانند به مدیریت درد انحراف ستون فقرات کمک کنند، اگرچه به اصلاح خود انحنا کمکی نمیکنند. برخی از تکنیکها نیاز به تحقیقات بیشتری دارند، اما ممکن است توسط پزشک شما توصیه شود، مانند آبدرمانی، ماساژ، تحریک الکتریکی. این روشها بهاحتمال زیاد به کاهش درد و ناراحتی کمک میکنند:
ورزش در خانه برای انحراف ستون فقرات
ورزش برای انحراف ستون فقرات نمیتواند مشکل اساسی را برطرف کند، اما برای سلامت عمومی مهم است و میتواند به انعطافپذیری شما کمک کند. از یک فرد متخصص در این زمینه بخواهید که توصیههایی را برای ورزش و کشش به شما کمک کند تا عضلات شما قوی و حمایتکننده باشد.
دارو
داروهای ضددرد مانند استامینوفن و ایبوپروفن میتوانند به کاهش درد کمک کنند. با پزشک خود در مورد گزینههای کاهش درد و التهاب صحبت کنید.
درمان کایروپراکتیک
یک مطالعه قدیمیتر در سال 2011 نشان داد که درمان کایروپراکتیک ممکن است به کاهش درد و افزایش انعطافپذیری در هنگام زندگی با اسکولیوز کمک کند. توجه داشته باشید که این نوع درمان برای انحنای اسکولیوز نیست. به دنبال یک متخصص کایروپراکتیک باشید که در زمینه اسکولیوز تخصص دارد تا از بدتر شدن وضعیت جلوگیری کنید.
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با درمان انحراف ستون فقرات و اسکولیوزیس است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق بله و تلگرام کلینیک ارتوپدی فنی ارتوپدیک لند با کارشناسان ما به صورت کاملا رایگان مشورت کنید.
من امیرحسین امیراحمدی هستم. در سال 1398 در موسسه آموزش عالی هلال ایران در رشته ارتز و پروتز پذیرفته شدم. در سال 1400 وارد کلینیک ارتوپدی فنی ارتوپدیک لند شدم.