قبل از هرچیز باید بدانیم که قوز کمر اصطلاح درستی نیست. اما چون به طور کلی پشت بدن و ستون فقرات در عامیانه کمر نامیده می شود، قوز کمر گفته می شود. ستون فقرات ما دارای 4 ناحیه گردنی، سینه ای، کمری و خاجی است که کایفوز یا قوز عموما در قسمت سینه ای اتفاق می افتد.
کیفوز یک انحنای بیش از حد ستون فقرات است و ممکن است پشت قوز یا پشت گرد نامیده شود. انواع مختلفی وجود دارد که به درمان های متفاوتی نیاز دارند. البته ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید
قوز کمر یا کایفوز
کیفوز یک بیماری ستون فقرات است. در افراد مبتلا به کیفوز، ستون فقرات بیش از آنچه که باید به سمت بیرون خم می شود. در نتیجه قسمت بالایی پشت بیش از حد گرد به نظر می رسد. انحنای آن می تواند باعث شود که افراد خمیده به نظر برسند. مردم گاهی آن را قوز یا پشت گرد می نامند. ستون فقرات دارای انحنای طبیعی است. این منحنی ها از وضعیت بدن ما حمایت می کنند و به ما کمک می کنند، صاف بایستیم. اما انحنای بیش از حد می تواند بر وضعیت بدن تأثیر بگذارد و ایستادن را دشوار کند.
چه افرادی دچار قوز کمر میشوند؟
کیفوز بیشتر در نوجوانانی ظاهر می شود که استخوان های آنها به سرعت در حال رشد است. اما می تواند در هر فردی رخ دهد. همچنین ممکن است در افراد مسن ایجاد شود. با افزایش سن، مهره ها انعطاف پذیری خود را از دست می دهند و ستون فقرات ممکن است شروع به کج شدن به جلو کند.
چند نوع کیفوز داریم؟
به طور کلی سه نوع قوز کمر یا کایفوز وجود دارد :
- وضعیتی یا Postural
- شوئرمن
- مادرزادی
کایفوز وضعیتی یا Postural
شایع ترین نوع کیفوز، کیفوز وضعیتی است که معمولاً در سنین نوجوانی اتفاق می افتد. خمیدگی یا وضعیت نامناسب باعث کشیدگی رباط ها و ماهیچه هایی می شود، که مهره ها (استخوان های ستون فقرات) را در جای خود نگه می دارند. این کشش مهره ها را از وضعیت طبیعی خود خارج می کند و باعث ایجاد شکل گرد در ستون فقرات می شود.
ویژگی های کیفوز وضعیتی
- دارای قوز (منحنی) انعطاف پذیر – تغییر وضعیت فرد، میزان انحنا را تغییر می دهد.
- برای نوجوانان اتفاق می افتد و دختران را بیشتر از پسران تحت تاثیر قرار می دهد.
- معمولا باعث درد یا مشکل نمی شود
کایفوز شوئرمن
این نوع قوز زمانی اتفاق می افتد که مهره ها شکل متفاوتی داشته باشند. مهره ها به جای مستطیل شکل گوه ای دارند. استخوانهای گوهای شکل به سمت جلو خم میشوند و ستون فقرات را گرد جلوه میدهند.
ویژگی های کیفوز شوئرمن
- بیشتر در نوجوانان ظاهر می شود و پسران را بیشتر از دختران تحت تاثیر قرار می دهد.
- می تواند شدیدتر از کیفوز وضعیتی باشد، به خصوص در افراد زیر وزن متوسط.
- باعث ایجاد یک قوز (منحنی) سخت و غیر قابل انعطاف می شود – تغییر وضعیت، شدت منحنی را تغییر نمی دهد.
- می تواند دردناک باشد، به خصوص در حین فعالیت یا در هنگام ایستادن یا نشستن طولانی مدت.
کایفوز مادرزادی
مادرزادی به معنای وضعیتی است که شما با آن متولد شده اید. افراد مبتلا به کیفوز مادرزادی با ستون فقراتی متولد شدند که قبل از تولد به درستی رشد نکرده بود.
ویژگی های کیفوز مادرزادی
- ممکن است با رشد کودک بدتر شود.
- معمولاً در سنین پایین به جراحی نیاز دارد تا از بدتر شدن انحنا جلوگیری شود.
- ممکن است همراه با سایر نقایص مادرزادی که بر قلب و کلیه ها تأثیر می گذارد، باشد.
کایفوز چقدر شایع است؟
کیفوز در حدود 0.04٪ تا 10٪ از کودکان در سن مدرسه اتفاق می افتد. کیفوز شوئرمن بیشتر این موارد را تشکیل می دهد. اکثر افراد مبتلا به کیفوز در سن 12 تا 17 سالگی تشخیص داده می شوند. پسران تقریبا دو برابر دختران به کیفوز شوئرمن مبتلا می شوند.
چرا دچار قوز کمر میشویم؟
علت کیفوز به نوع آن بستگی دارد:
- وضعیت نامناسب، تکیه دادن به صندلی، حمل کیف های سنگین.
- مشکل در ساختار ستون فقرات.
- مشکلی که قبل از تولد در ستون فقرات ایجاد شده است.
- سن، از آنجایی که ستون فقرات با افزایش سن افراد شروع به انحنای بیشتری می کند.
- آسیب ستون فقرات.
قوز کمر چه علائمی دارد؟
علامت اصلی کیفوز داشتن شانه های گرد یا قوز در قسمت بالای کمر است. همسترینگ سفت (ماهیچه های پشت ران) نیز می تواند از علائم باشد.
افرادی که انحنای شدیدتری دارند ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشند، از جمله :
- درد یا سفتی در پشت و تیغه های شانه.
- پاهای بی حس و گزگز ضعیف.
- خستگی مفرط.
- تنگی نفس یا سایر مشکلات تنفسی به دلیل فشار ستون فقرات به مجاری هوایی.
- مشکلات تعادل
- بی اختیاری مثانه یا بی اختیاری روده.
چگونه قوز کمر را درمان کنیم؟
درمانگر ممکن است درمان های غیرجراحی را برای افراد مبتلا به کیفوز وضعیتی توصیه کنند. اگر منحنی کمتر از ۷۵ درجه باشد، گزینههای غیرجراحی نیز میتوانند به کیفوز شوئرمن کمک کنند.
نظارت بر منحنی با عکس برداری
اشعه ایکس منظم در طول سالهای نوجوانی پیشرفت منحنی را کنترل میکند.
فیزیوتراپی
ورزش ها می توانند عضلات شکم و پشت را برای تسکین درد و بهبود وضعیت بدن تقویت کنند. سایر ورزش ها می توانند عضلات همسترینگ سفت را کشیده و سایر نواحی بدن را تقویت کنند.
استفاده از قوزبند هوشمند
در موارد کیفوز وضعیتی با استفاده از قوزبندهای هوشمند میتوان در کنار ورزش های تقویتی به بهبود وضعیت فرد کمک کرد. این قوزبندها بدون ایجاد کشش زیاد، با هشدار به صورت ویبره یا صدا به فرد، درباره اصلاح وضعیت بد نشستن هشدار می دهند.
دارو های ضد درد
داروهای ضد التهابی می توانند کمردرد را تسکین دهند.
بریس کمری
درمانگر ارتوپدفنی شما ممکن است بریس را توصیه کند. این بریس برای زمانی که کودکان در حال رشد به کیفوز شوئرمن مبتلا هستند، شایعتر است. ارتزیست در مورد نوع بریس و ساعت استفاده از آن صحبت خواهد کرد.
آیا به جراحی کایفوز نیاز دارم؟
اگر کیفوز باعث درد شدید یا علائم دیگری شود که در زندگی شما اختلال ایجاد می کند، جراحی می تواند کمک کند. یک روش جراحی می تواند انحنا را برای تسکین علائم کاهش دهد. جراحان، جراحی ستون فقرات را برای افرادی که دارای موارد زیر هستند توصیه می کنند :
- کیفوز مادرزادی
- کیفوز شوئرمن با انحنای بیش از 75 درجه.
- کمردرد شدید، حتی پس از تلاش برای درمان غیر جراحی.
درمان های خانگی برای قوز کمر
برای جلوگیری از کیفوز وضعیتی می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- وضعیت بدن را حین نشستن خوب حفظ کنید.
- تقویت عضلات شکم و پشت انجام دهید.
- وزن مناسب را حفظ کنید.
- کیف یا کتاب مدرسه و لوازم را در یک کوله پشتی یا کیسه غلتکی محکم حمل کنید.
- برای تقویت بدن و انعطاف پذیر ماندن ورزش کنید.
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با قوز کمر و درمان های آن بوده است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق واتس اپ کلینیک ارتوپدی فنی رامش با کارشناسان ما به صورت کاملا رایگان مشورت کنید
من آزاده شاهینی متولد سال ۱۳۷۵ در گرگان هستم. در سال ۱۳۹۵ در رشته ارتوز پروتز در دانشگاه علوم توانبخشی در تهران پذیرفته شدم و پس از تحصیل در مقطع ارشد، در سال ۱۴۰۲ وارد مقطع دکتری ارتوز پروتز در دانشگاه ایران شدم. در طی این سالها به معاینه و ارزیابی و پژوهش در حیطه ی مشکلات کف پا پرداختم.