تاندونیت آشیل یک آسیب ناشی از استفاده بیش از حد از تاندون آشیل است. آشیل بافتی است که عضلات ساق پا را در پشت ساق پا به استخوان پاشنه شما متصل می کند. التهاب تاندون آشیل بیشتر در دوندگانی رخ میدهد که به طور ناگهانی شدت یا مدت دویدن خود را افزایش دادهاند. همچنین در افراد میانسال که ورزشهایی مانند تنیس یا بسکتبال را فقط در تعطیلات آخر هفته انجام میدهند، رایج است.
اکثر موارد تاندونیت آشیل را میتوان با مراقبتهای نسبتاً ساده و در منزل تحت نظارت پزشک درمان کرد. راهبردهای خودمراقبتی معمولاً برای جلوگیری از تکرار این مشکل ضروری هستند. موارد جدیتر تاندونیت آشیل میتواند منجر به پارگی تاندون (پارگی) شود که ممکن است نیاز به ترمیم جراحی داشته باشد.
علائم تاندونیت آشیل
درد خفیف همراه با التهاب تاندون آشیل معمولاً در پشت ساق یا بالای پاشنه بعد از دویدن یا سایر فعالیتهای ورزشی شروع میشود. دورههای درد شدیدتر ممکن است پس از دویدن طولانیمدت، بالارفتن از پله یا دوی سرعت رخ دهد.
همچنین ممکن است حساسیت یا سفتی در پشت ساق را تجربه کنید، بهخصوص در صبح که معمولاً با فعالیت خفیف بهبود مییابد.
علت تاندونیت آشیل
تاندونیت آشیل در اثر فشار مکرر یا شدید روی تاندون آشیل، نوار بافتی که عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه متصل میکند، ایجاد میشود. این تاندون زمانی که شما راه میروید، میدوید، میپرید یا روی انگشتان پا فشار میدهید فعالیت میکند.
ساختار تاندون آشیل با افزایش سن ضعیف میشود که میتواند آن را مستعد آسیبدیدگی کند – بهویژه در افرادی که ممکن است فقط در تعطیلات آخر هفته در ورزش شرکت کنند یا به طور ناگهانی شدت برنامههای دویدن خود را افزایش دادهاند.
عوامل خطر
تعدادی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به تاندونیت آشیل را افزایش دهند، از جمله:
- جنسیت: تاندونیت آشیل بیشتر در مردان رخ میدهد.
- سن: با افزایش سن، تاندونیت آشیل شایعتر است.
- مشکلات جسمی: کف پای صاف به طور طبیعی در پای شما میتواند فشار بیشتری به تاندون آشیل وارد کند. چاقی و سفتشدن عضلات ساق پا نیز میتواند باعث افزایش فشار تاندون شود.
- چرخش مچ پای شدید
- خار پاشنه یا التهاب فاشیای کف پا
- مشاغلی که به پاها و مچ پاها فشار وارد میکند، مانند کارگران.
- دویدن با کفشهای کهنه: انتخابهای غلط حین دویدن میتواند خطر ابتلا به تاندونیت آشیل را افزایش دهد. درد تاندون در هوای سرد بیشتر از هوای گرم رخ میدهد و دویدن در زمینهای تپهای نیز میتواند شما را مستعد آسیب آشیل کند.
- شرایط پزشکی: افرادی که به پسوریازیس یا فشارخون بالا مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به تاندونیت آشیل هستند.
- داروها: انواع خاصی از آنتیبیوتیکها، به نام فلوروکینولونها، با میزان بالاتری از تاندونیت آشیل مرتبط هستند.
پیشگیری از تاندونیت آشیل
اگرچه ممکن است پیشگیری از التهاب تاندون آشیل امکانپذیر نباشد، اما میتوانید اقداماتی را برای کاهش خطر انجام دهید:
- سطح فعالیت خود را بهتدریج افزایش دهید: اگر بهتازگی یک برنامه ورزشی را شروع کردهاید، بهآرامی شروع کنید و بهتدریج مدت و شدت تمرین را افزایش دهید.
- سخت نگیرید: از فعالیتهایی که فشار بیش از حد به تاندونهای شما وارد میکنند، مانند دویدن در تپه اجتناب کنید. اگر در یک فعالیت شدید شرکت میکنید، ابتدا با ورزشکردن با سرعت کمتر بدن خود را گرم کنید. اگر در طول یک ورزش خاص متوجه درد شدید، توقف کنید و استراحت کنید.
- کفشهای خود را بادقت انتخاب کنید: کفشهایی که در حین ورزش میپوشید باید کفی مناسبی برای پاشنه پا داشته باشند و باید قوس محکمی برای کمک به کاهش فشار در تاندون آشیل داشته باشند.
- کفشهای فرسوده خود را تعویض کنید: اگر کفشهایتان در شرایط خوبی هستند؛ اما از پاهایتان پشتیبانی نمیکنند، از کفیهای ارتوپدی مناسب در هر دو کفش استفاده کنید.
- روزانه حرکات کششی انجام دهید: زمانی را به کشش عضلات ساق پا و تاندون آشیل خود در صبح، قبل از ورزش و بعد از ورزش اختصاص دهید تا انعطافپذیری خود را حفظ کنید. این امر بهویژه برای جلوگیری از عود تاندونیت آشیل مهم است.
- عضلات ساق پا را تقویت کنید: ماهیچههای قوی ساق پا به تاندون آشیل این امکان را میدهد که استرسهایی را که در فعالیت و ورزش با آن مواجه میشوند بهتر تحمل کنند.
- تغییر تمرینات: فعالیتهای متناوب پر تأثیر مانند دویدن و پریدن با فعالیتهای کمتأثیر مانند دوچرخهسواری و شنا تغییر دهید.
درمان تاندونیت آشیل
تاندونیت معمولاً به توانبخشی و اقدامات خودمراقبتی بهخوبی پاسخ میدهد. اما اگر علائم و نشانههای شما شدید یا مداوم باشد، پزشک ممکن است گزینههای درمانی دیگری را پیشنهاد کند.
ارتوپدی فنی
- قراردادن کفی طبی که کمی پاشنه شما را بالا میبرد، میتواند فشار روی تاندون را کاهش دهد و بالشتکی ایجاد کند که میزان نیروی وارد شده به تاندون آشیل شما را کاهش دهد.
- بدون کفش و کفی مناسب یا حتی صندل طبی برای منزل راه نروید.
- آتل شبانه بپوشید تا به تاندون آشیل کمک کنید در هنگام خواب کشیده بماند.
- اگر درد شدید باشد، از ارتزهای مخصوص برای راهرفتن استفاده کنید.
داروها
اگر داروهای مسکن بدون نسخه – مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB، دیگران) یا ناپروکسن (Aleve) – کافی نیستند، پزشک ممکن است داروهای قویتری را برای کاهش التهاب و تسکین درد تجویز کند.
فیزیوتراپی
درمانگران اغلب تمرینات کششی و تقویتی خاصی را برای بهبود و تقویت تاندون آشیل و ساختارهای حمایتکننده آن تجویز میکنند.
عمل جراحی
اگر چندین ماه درمان محافظهکارانه جواب نداد یا اگر تاندون پاره شده باشد، پزشک ممکن است جراحی را برای ترمیم تاندون آشیل پیشنهاد دهد.
درمان های خانگی تاندونیت آشیل
استراتژیهای خودمراقبتی شامل مراحل زیر است که اغلب با نام اختصاری R.I.C.E شناخته میشود:
استراحت یا Rest
ممکن است لازم باشد برای چند روز از ورزش اجتناب کنید یا به فعالیتی بروید که به تاندون آشیل فشار نمیآورد، مانند شنا. در موارد شدید، ممکن است نیاز به پوشیدن ارتزهای مناسب راهرفتن و استفاده از عصا داشته باشید.
یخ یا Ice
برای کاهش درد یا تورم، حدود 15 دقیقه بعد از ورزش یا زمانی که احساس درد کردید، کیسه یخ را روی تاندون قرار دهید.
فشردهسازی یا Compression
بستهبندی یا باند کشی فشاری میتواند به کاهش تورم و کاهش حرکت تاندون کمک کند.
بالابردن اندام یا Elevation
برای کاهش تورم، پای آسیبدیده را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید. شبها درحالیکه پای آسیبدیدهتان بالا است بخوابید.
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با درمان تاندونیت آشیل بوده است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق بله و تلگرام کلینیک ارتوپدی فنی ارتوپدیک لند با کارشناسان ما به صورت کاملا رایگان مشورت کنید.
من آزاده شاهینی متولد سال ۱۳۷۵ در گرگان هستم. در سال ۱۳۹۵ در رشته ارتوز پروتز در دانشگاه علوم توانبخشی در تهران پذیرفته شدم و پس از تحصیل در مقطع ارشد، در سال ۱۴۰۲ وارد مقطع دکتری ارتوز پروتز در دانشگاه ایران شدم. در طی این سالها به معاینه و ارزیابی و پژوهش در حیطه ی مشکلات کف پا پرداختم.