فشار ناشی از نحوه راهرفتن یا شکل پا میتواند باعث ایجاد بونیون شود. بونیون یا هالوکس والگوس یک توده استخوانی دردناک در قسمت بیرونی انگشت شست پا است. کفشهای باریک و ایستادن طولانیمدت میتواند درد بونیون را بدتر کند. اگر اسپلینت بونیون، فاصله بین انگشتان پا، کفی و کفشهای مناسبتر کمکی نکردند، ممکن است نیاز به جراحی (بونیونکتومی) داشته باشید.
هالوکس والگوس چیست؟
هالوکس والگوس برآمدگی است که در قسمت خارجی انگشت شست پا ایجاد میشود. این بدشکلی پا در اثر سالها فشار روی مفصل شست پا (مفصل متاتارسوفالانژیال) رخ میدهد. در نهایت، مفصل انگشت پا از راستای مناسب خارج میشود و یک برآمدگی استخوانی ایجاد میشود. اصطلاح پزشکی بونیون، هالوکس والگوس است.
چرا به بونیون یا هالوکس والگوس مبتلا می شویم؟
فشار ناشی از راهرفتن شما (مکانیک پا) یا شکل پا (ساختار پا) باعث میشود انگشت شست پا به سمت انگشت دوم خم شود. بونیونها بهتدریج در طول زمان ایجاد میشوند. ایستادن برای مدت طولانی و پوشیدن کفشهای باریک و نامناسب میتواند درد بونیون را بدتر کند، اما مشکلی ایجاد نمیکند.
علائم هالوکس والگوس
علائم و نشانههای هالوکس والگوس عبارتاند از:
- یک برآمدگی برآمده در قسمت خارجی پایه انگشت شست پا
- تورم، قرمزی یا درد در اطراف مفصل شست پا
- میخچه یا پینه – اینها اغلب در جایی ایجاد میشوند که انگشت اول و دوم روی یکدیگر ساییده میشوند
- درد مداوم یا دردی که میآید و میرود
- حرکت محدود انگشت شست پا
- ناتوانی در خمکردن انگشت شست پا، یا درد و سوزش هنگام تلاش برای خمکردن آن.
- مشکل در پوشیدن کفشهای معمولی.
- انگشت چکشی (تاندونها و مفاصل انگشتان پا دردناک و سفت).
- بیحسی در انگشت شست پا.
عوامل خطر برای هالوکس والگوس چیست؟
در صورت داشتن موارد زیر ممکن است احتمال ابتلا به بونیون بیشتر باشد:
- سابقه خانوادگی هالوکس والگوس به دلیل مشکلات ساختاری ارثی پا، مانند صافی کف پا.
- دفورمیتی و ناهنجاری ظاهری از زمان تولد.
- آسیبدیدگی پا.
- بیماریهای التهابی، مانند آرتریت روماتوئید.
- پوشیدن طولانیمدت کفشهای پاشنهبلند، باریک و پنجه تنگ
درمان هالوکس والگوس
درمان این بیماری اغلب بر تسکین علائم متمرکز است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اسپلینت هالوفیکس
یکی از بهترین اسپیلنت های درمان هالوکس والگوس، اسپلینتهای هالوفیکس است؛ که با فاصلهدادن شست از انگشت دوم، از پیشرفت این مشکل جلوگیری کرده و در بهترشدن زاویه شست نقش دارد. شما میتوانید این اسپلینتها را بهصورت روزانه یا در هنگام خواب بپوشید. همچینین پد های هالوکس والگوس را می توانید در هنگام پوشیدن جوراب و کفش استفاده کنید.
تغییر کفش
تعویض کفش با کفش طبی ارتوپدی پنجه پهن و عمیق میتواند فشار را از انگشتان پا کم کند.
کفیهای ارتوپدی
کفیهای طبی ارتوپدی میتوانند به کنترل مشکلاتی مانند پرونیشن که ممکن است در تشکیل بونیون نقش داشته باشند، کمک کنند.
مسکنها
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) خوراکی و موضعی را میتوان با کمپرس یخ ترکیب کرد و به کاهش درد و تورم کمک میکند.
فیزیوتراپی
ماساژ، فیزیوتراپی و اولتراسوند درمانی میتوانند چسبندگیهای بافت نرم را برای کاهش درد و التهاب از بین ببرند. در واقع تمرینهایی وجود دارند که میتوانند به بهبود قدرت عضلانی اطراف محل بیماری کمک کنند و میتوانند انحراف را به میزان متوسطی بهبود بخشند.
تزریق استروئید
تزریق استروئید ممکن است درد و تورم را کاهش دهد، اما اگر زیاد استفاده شود یا به خود مفصل تزریق شود، ممکن است مضر باشد. این کار اغلب یک درمان دیرهنگام برای اجتناب از جراحی است.
عمل جراحی هالوکس والگوس
اگر درمانهای غیرجراحی کمکی نکرد و راهرفتن بسیار دردناک شد، ممکن است پزشک شما جراحی را توصیه کند. به این روش بونیونکتومی میگویند. جراح بونیون را برمیدارد و استخوانها را دوباره مرتب میکند تا انگشت شست پا را به موقعیت صحیح بازگرداند. البته بخاطر داشته باشید که هزینه جراحی هالوکس والگوس به مراتب از اسپیلنت های بالاتر است.
عوارض بونیون
داشتن بونیون ممکن است خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:
- خارهای استخوانی
- بورسیت (کیسههای دردناک و پر از مایع در اطراف مفاصل).
- انگشت چکشی.
- آرتروز.
- متاتارسالژیا (درد در قسمت پنجه پا زیر انگشتان)
پیشگیری از هالوکس والگوس
کفش مناسب برای جلوگیری از بدتر شدن هالوکس والگوس یا بهترشدن آن نقش کلیدی دارند. درمانگران ما در ارتوپدیک لند میتوانند نکاتی را در مورد نحوه انتخاب کفش مناسب ارائه دهند. بهطورکلی باید کفشهایی با پنجه پهن و کفی طبی مناسب برای شما طراحی شود. از کفشهای باریک و نوکتیز و کفشهای پاشنهبلند که جلوی پا را تحتفشار قرار میدهند خودداری کنید. اگر صافی کف پا یا مشکل ساختاری ارثی دیگری دارید، ارتزهای سفارشی میتوانند به پیشگیری یا کند کردن پیشرفت بونیون کمک کنند.
من آزاده شاهینی متولد سال ۱۳۷۵ در گرگان هستم. در سال ۱۳۹۵ در رشته ارتوز پروتز در دانشگاه علوم توانبخشی در تهران پذیرفته شدم و پس از تحصیل در مقطع ارشد، در سال ۱۴۰۲ وارد مقطع دکتری ارتوز پروتز در دانشگاه ایران شدم. در طی این سالها به معاینه و ارزیابی و پژوهش در حیطه ی مشکلات کف پا پرداختم.