آرتریت روماتوئید یا همان روماتیسم، یک اختلال التهابی مزمن است که می تواند قسمت های زیادی غیر از مفاصل شما را هم تحت تاثیر قرار دهد. در برخی از افراد، این بیماری می تواند به طیف گسترده ای از سیستم های بدن از جمله پوست، چشم ها، ریه ها، قلب و عروق خونی آسیب برساند. آرتریت روماتوئید یک اختلال خود ایمنی است و زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به بافت های بدن شما حمله کند. برخلاف آسیب ساییدگی ناشی از استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید پوشش مفاصل شما را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تورم دردناکی می شود که در نهایت می تواند منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل شود. التهاب مرتبط با آرتریت روماتوئید همان چیزی است که می تواند به سایر قسمت های بدن نیز آسیب برساند. در حالی که انواع جدید داروها به طور چشمگیری این بیماری را بهبود بخشیده اند، آرتریت روماتوئید شدید همچنان می تواند باعث ناتوانی های جسمی شود.
چرا روماتیسم میگیریم؟
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است. به طور معمول، سیستم ایمنی بدن به محافظت از بدن در برابر عفونت و بیماری کمک می کند. در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم در مفاصل حمله می کند. همچنین می تواند باعث مشکلات پزشکی در قلب، ریه ها، اعصاب، چشم ها و پوست شما شود. پزشکان دقیقا نمیدانند چه چیزی این فرآیند را شروع میکند، اگرچه به نظر میرسد که یک جزء ژنتیکی باشد. در حالی که ژنهای شما در واقع باعث آرتریت روماتوئید نمیشوند، اما میتوانند احتمال واکنش شما را به عوامل محیطی – مانند عفونت با ویروسها و باکتریهای خاص – که ممکن است باعث این بیماری شوند، افزایش دهند.
چه عواملی خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی را افزایش می دهد؟
جنسیت
به طور کلی زنان بیش از مردان در معرض خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند
سن
آرتریت روماتوئید ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما معمولا در میانسالی شروع می شود.
تاثیر سابقه خانوادگی و ژنتیک
اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به آرتریت روماتوئید باشد، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهید.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش می دهد، به خصوص اگر استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این بیماری دارید. به نظر می رسد سیگار کشیدن نیز با شدت بیشتر بیماری همراه باشد.
اضافه وزن
به نظر می رسد افرادی که اضافه وزن دارند تا حدودی بیشتر در معرض خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند.
علائم روماتیسم مفصلی
آرتریت روماتوئید اولیه تمایل دارد ابتدا مفاصل کوچکتر شما را تحت تاثیر قرار دهد ( به ویژه مفاصلی مثل انگشتان دست و انگشتان پا ). با پیشرفت بیماری، علائم اغلب به مچ دست، زانو، مچ پا، آرنج، باسن و شانه ها گسترش می یابد. در بیشتر موارد، علائم در مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن شما رخ می دهد.
علائم و نشانه های آرتریت روماتوئید ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- مفاصل حساس، گرم و متورم
- سفتی مفاصل که معمولاً صبح ها و بعد از عدم تحرک بدتر می شود
- خستگی، تب و از دست دادن اشتها
حدود 40 درصد از افرادی که آرتریت روماتوئید دارند نیز علائم و نشانه هایی را تجربه می کنند که مفاصل را درگیر نمی کنند. مناطقی که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند عبارتند از :
- پوست
- چشم ها
- ریه ها
- قلب
- کلیه ها
- غدد بزاقی
- بافت عصبی
- مغز استخوان
- رگ های خونی
علائم و نشانه های آرتریت روماتوئید ممکن است از نظر شدت متفاوت باشد و حتی ممکن است گاهی ظاهر و ناپدید شود. به طور متناوب دوره های افزایش فعالیت بیماری، که به آن شعله ور شدن می گویند، با دوره های بهبودی نسبی – زمانی که تورم و درد محو یا ناپدید می شود.، اتفاق می افتد با گذشت زمان، آرتریت روماتوئید می تواند باعث تغییر شکل مفاصل و جابجایی آنها از جای خود شود.
آرتریت روماتوئید مفصلی چه عوارضی ایجاد می کند؟
افرادی که مبتلا به روماتیسم هستند، زمینه ابتلا به بیماری های دیگری دارند. از این بیماری ها می توان به بیماری های زیر اشاره کرد :
- پوکی استخوان
- آرتروز
- ندول های روماتوئید
- خشکی چشم و دهان
- عفونت ها
- افزایش توده چربی در شاخص بدنی
- سندرم تونل کارپال
- مشکلات قلبی
- بیماری ریه
- لنفوم
درمان رماتیسم
در واقع هیچ درمانی قطعی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد. اما مطالعات بالینی نشان میدهد که بهبودی علائم زمانی بیشتر است که درمان با داروهایی که به عنوان داروهای ضدروماتیسمی اصلاحکننده بیماری DMARDs شناخته میشوند، زودتر شروع شود.
دارو های ضد روماتیسمی
- NSAID ها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- داروهای کورتیکواستروئیدی، مانند پردنیزون و پردنیزولون
- DMARD های معمولی مثل متوترکسات ، لفلونوماید و سولفاسالازین
- داروهای بیولوژیک: دسته جدیدتر از DMARD ها که به عنوان اصلاحکنندههای پاسخ بیولوژیک نیز شناخته میشوند، شامل آباتاسپت (اورنسیا)، آدالیموماب (هومیرا)، آناکینرا (کینرت)، سرتولیزوماب، اتانرسپت (انبرل)، گلیموماب (سیمپونی)، اینفلیکسیماب (رمیکاد)، ریتوکسیماب است.
- DMARD های بیولوژیک معمولاً زمانی مؤثرتر هستند که با یک DMARD معمولی مانند متوترکسات جفت شوند. این نوع دارو خطر ابتلا به عفونت را نیز افزایش می دهد.
توانبخشی
ارتوپدی فنی
ارتزها و وسایل کمکی می توانند از فشار مضاعف به مفاصل دردناک شما جلوگیری کنند. برخی از ابزارها، مانند قلاب دکمه، می توانند لباس پوشیدن را آسان تر کنند. افرادی دچار ضعف در انگشتان برای کار در آشپزخانه به وسایل کمکی نیاز پیدا می کنند. همچنین اگر فرد درگیر روماتیسم، دچار سندروم تونل کارپال مچ دست هم باشد، باید مچ بند طبی مخصوص طراحی شود. این افراد معمولا دچار تغییرشکل مفاصل خواهند شد، به همین خاطر لازم است تا با پوشیدن کفش طبی مناسب مانع تغییر فرم پاها و درد شویم.
فیزیوتراپی
پزشک ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر ارجاع دهد که می تواند تمریناتی را برای کمک به انعطاف پذیری مفاصل به شما آموزش دهد. همچنین ممکن است درمانگر راههای جدیدی را برای انجام کارهای روزانه پیشنهاد کند که برای مفاصل شما آسانتر میشود.
جراحی
اگر داروها نتوانند از آسیب مفاصل جلوگیری کنند یا آن را کند کنند، پزشکتان ممکن است جراحی را برای ترمیم مفاصل آسیب دیده در نظر بگیرید. جراحی ممکن است به بازیابی توانایی شما در استفاده از مفصل کمک کند. همچنین می تواند درد را کاهش دهد و عملکرد را بهبود بخشد.جراحی آرتریت روماتوئید ممکن است شامل یک یا چند روش مختلف باشد.
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با علت های روماتیسم و درمان های آن بوده است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق واتس اپ کلینیک ارتوپدی فنی رامش با کارشناسان ما به صورت کاملا رایگان مشورت کنید.
من آزاده شاهینی متولد سال ۱۳۷۵ در گرگان هستم. در سال ۱۳۹۵ در رشته ارتوز پروتز در دانشگاه علوم توانبخشی در تهران پذیرفته شدم و پس از تحصیل در مقطع ارشد، در سال ۱۴۰۲ وارد مقطع دکتری ارتوز پروتز در دانشگاه ایران شدم. در طی این سالها به معاینه و ارزیابی و پژوهش در حیطه ی مشکلات کف پا پرداختم.