راه رفتن روی انگشتان پا یا پنجه ی پا ، در کودکانی که تازه راه رفتن را شروع کرده اند، نسبتاً رایج است. کودکان پس از راه افتادن به راه رفتن روی انگشتان پا ادامه می دهند و اغلب از روی عادت این کار را انجام می دهند. تا زمانی که کودک شما به طور طبیعی رشد می کند، راه رفتن با انگشتان پا نمی تواند دلیلی برای نگرانی باشد. البته گاهی اوقات راه رفتن روی انگشتان پا می تواند ناشی از برخی شرایط از جمله فلج مغزی، دیستروفی عضلانی و اختلال طیف اوتیسم باشد.
چرا کودکان روی پنجه راه میروند؟
به طور معمول، راه رفتن روی پنجه پا عادتی است که زمانی ایجاد می شود که کودک راه رفتن را یاد می گیرد. در موارد معدودی، راه رفتن با انگشتان پا ناشی از یک بیماری زمینه ای است.
تاندون آشیل کوتاه
این تاندون ماهیچه های ساق پا را به پشت استخوان پاشنه پا متصل می کند. اگر خیلی کوتاه باشد، می تواند از تماس پاشنه با زمین جلوگیری کند.
فلج مغزی
راه رفتن با انگشتان پا می تواند ناشی از اختلال در حرکت، تون عضلانی یا وضعیت بدنی ناشی از آسیب یا رشد غیرطبیعی در قسمت هایی از مغز نابالغ باشد که عملکرد عضلات را کنترل می کند.
دیستروفی عضلانی
راه رفتن روی پنجه پا گاهی اوقات در این بیماری ژنتیکی رخ می دهد که در آن فیبرهای عضلانی به طور غیرعادی مستعد آسیب هستند و در طول زمان ضعیف می شوند. اگر کودک شما در قبل از شروع به راه رفتن درست راه می رفت و اکنون روی پنجه راه می رود، این بیماری احتمال قوی تری پیدا میکند.
اوتیسم
راه رفتن روی انگشتان پا با اختلالات طیف اوتیسم مرتبط است که بر توانایی کودک در برقراری ارتباط و تعامل با دیگران تأثیر می گذارد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر پس از 2 سالگی کودک شما هنوز روی پنجه پا راه می رود، با پزشک خود در مورد آن صحبت کنید. اگر کودک شما دارای سفتی در عضلات ساق پا و تاندون آشیل است یا عدم هماهنگی عضلانی دارد، زودتر به پزشک مراجعه کنید.
عوارض عدم درمان راه رفتن روی پنجه در کودکان
راه رفتن از روی عادت، که به عنوان راه رفتن پا به روش ایدیوپاتیک نیز شناخته می شود، گاهی اوقات در خانواده به صورت ارثی وجود دارد. راه رفتن مداوم با انگشتان پا می تواند خطر زمین خوردن کودک را افزایش دهد. همچنین می تواند منجر به یک نقطه ضعف اجتماعی شود. در صورت عدم درمان راه رفتن روی پنجه، به مرور فرد دچار کوتاهی آشیل خواهد شد.
راه رفتن روی پنجه در کودکان را چطور تشخیص دهیم؟
راه رفتن روی پنجه پا را می توان در طول معاینه فیزیکی مشاهده کرد. در برخی موارد، پزشک ممکن است آنالیز راه رفتن یا معاینه ای به نام الکترومیوگرافی (EMG) انجام دهد. آنالیز راه رفتن با دستگاه های اسکنر کف پا توسط ارتوپدفنی انجام می شود. در حین EMG، یک سوزن نازک با یک الکترود به عضله پا وارد می شود. الکترود فعالیت الکتریکی عصب یا عضله آسیب دیده را اندازه گیری می کند. اگر پزشک به شرایطی مانند فلج مغزی یا اوتیسم مشکوک باشد، ممکن است معاینه عصبی یا آزمایش تاخیر در رشد را توصیه کند.
چگونه راه رفتن روی پنجه در کودکان را درمان کنیم؟
اگر کودک شما از روی عادت انگشت پا راه می رود، نیازی به درمان نیست. او احتمالاً این عادت را ترک می کند. درمانگر شما به سادگی راه رفتن فرزندتان را در طی ویزیت های مطب کنترل می کند. اگر یک مشکل فیزیکی باعث راه رفتن روی انگشتان پا می شود، گزینه های درمانی کمک کننده هستند :
فیزیوتراپی و کاردرمانی
کشش ملایم ساق پا و عضلات پا ممکن است راه رفتن کودک شما را بهبود بخشد.
بریس و آتل پا
کفش طبی و در مواردی ارتزهای مچ پایی، مچ پا را در زاویه ی 90 درجه نگه می دارد و اجازه نمی دهد تا کودک حین راه رفتن پاشنه را روی زمین نگذارد. ارتزها باید حین کاردرمانی استفاده شوند تا نتیجه درمان حفظ شده و از کوتاهی آشیل کودک جلوگیری شود.
گچ گیری
اگر فیزیوتراپی یا بریسهای پا کافی نباشند، ممکن است یک سری گچهای زیر زانو را برای بهبود تدریجی توانایی کشیدن انگشتان پا به سمت ساق پا توصیه می شود.
تزریق اونابوتولینوم توکسین
گاهی اوقات از تزریق بوتاکس به عضلات ساق پا برای کمک به ایجاد یک راه رفتن طبیعی استفاده می شود. این روش معمولا در کودکان فلج مغزی قبل از استفاده از ارتز مچ پایی (AFO) استفاده می شود.
عمل جراحی
اگر درمانهای محافظهکارانه با شکست مواجه شوند، ممکن است پزشک جراحی را برای افزایش طول ماهیچهها یا تاندونهای پشت ساق پا توصیه کند. اگر راه رفتن انگشت پا با فلج مغزی، اوتیسم یا سایر مشکلات همراه باشد، درمان زمینه ای نیز لازم است.
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با راه رفتن روی پنجه در کودکان بوده است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق واتس اپ کلینیک ارتوپدی فنی رامش با کارشناسان ما به صورت کاملا رایگان مشورت کنید.
من آزاده شاهینی متولد سال ۱۳۷۵ در گرگان هستم. در سال ۱۳۹۵ در رشته ارتوز پروتز در دانشگاه علوم توانبخشی در تهران پذیرفته شدم و پس از تحصیل در مقطع ارشد، در سال ۱۴۰۲ وارد مقطع دکتری ارتوز پروتز در دانشگاه ایران شدم. در طی این سالها به معاینه و ارزیابی و پژوهش در حیطه ی مشکلات کف پا پرداختم.