صافی کف پا چیست؟
در قسمت داخلی پا قوس طولی وجود دارد که در افراد سالم، با ایستادن هم از بین نمیرود، اما در فرد دارای کف پای صاف با ایستادن قسمت داخلی پا کاملاً روی زمین مماس میشود. در موارد خفیفتر کمی کاهش مییابد یا در یک پا شدیدتر است.
همه نوزادان در ابتدای تولد دارای کف پای صاف هستند که تا حدود 6 سالگی این قوسها تشکیل میشود. اما در حدود 20 درصد از کودکان بالای 10 سال و همچنین 30 درصد بالغین این وضعیت باقی میماند و فرد دچار صافی کف پا میگردد. مواردی دیگری هم هستند که قوس کف پا را دارند؛ اما با افزایش سن به دلایلی این قوس از بین میرود. کف پای صاف گاهی اوقات میتواند باعث مشکلاتی در مچ پا و زانو شود، زیرا این وضعیت راستای پاهای شما را تغییر دهد.
افراد دچار صافی کف پا معمولاً مشکلات زیادی ندارد؛ اما در صورت داشتن درد یا دیگر موارد که در ادامه به آن میپردازیم بهتر است درمان صورت گیرد.
علائم و عوارض کف پای صاف
اکثر افراد هیچ علامتی مرتبط با صافی کف پا ندارند. اما برخی از افراد مبتلا به کف پای صاف، درد پا، بهویژه در ناحیه پاشنه یا قوس پا را تجربه میکنند. درد ممکن است با فعالیت بدتر شود. تورم در امتداد داخل مچ پا نیز ممکن است رخ دهد.
این علائم بسته بهشدت و سن فرد متفاوت است. اما بهطورکلی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- گرفتگی عضلات ساق پا
- خستگی زودهنگام بعد از پیادهروی (بازی در کودکان)
- درد کف پا، مچ پا، پاشنه
- درد حین راهرفتن یا دویدن
- گذاشتن پاها به سمت خارج حین راهرفتن
صافی کف پای درمان نشده میتواند، عوارض شدیدتری مثل زانودرد، آرتروزها، پرانتزی شدن پاها، خار پاشنه، انحراف انگشت شست پا (هالوکس والگوس) و کمردرد نیز به همراه داشته باشد.
علت کف پای صاف
کف پای صاف در نوزادان و کودکان نوپا طبیعی است، زیرا قوس کف پا هنوز رشد نکرده است. قوس اکثر افراد در دوران کودکی رشد میکند، اما برخی از افراد هرگز قوس ایجاد نمیکنند. برخی از کودکان کف پای صاف انعطافپذیری دارند که در آن قوس کف پا در هنگام نشستن یا ایستادن روی نوک پا قابلمشاهده است، اما زمانی که کودک میایستد از بین میرود. اکثر کودکان بدون مشکل از صافی کف پای انعطافپذیر رشد میکنند. اما در مواردی هم نیاز به اقدام بهموقع وجود دارد.
کف پای صاف میتواند ژنتیکی باشد و از والدین به فرزندان منتقل شود. ضمن اینکه قوسهای کف پا با افزایش سن بهمرورزمان کاهش پیدا میکنند. ایجاد برخی مشکلات و بیماریها در بزرگسالان هم باعث این مشکل میگردد. به طور مثال:
- صدمات تاندون آشیل
- چاقی
- حاملگی
- فشارخون بالا
- شکستگی استخوانها
- دیابت
- فلج مغزی
- سندروم داون
- آرتروزها و روماتوئید آرتریت
- افزایش سن
تشخیص صافی کف پا
در صورت داشتن علائم بالا در خودتان و همچنین برای ارزیابی بهموقع در کودکان یا مشاهده هرگونه بد راهرفتن، چرخش مچ پا و پاشنه در کودک باید به پزشک متخصص ارتوپد یا پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کنید. در صورت نیاز و تأیید صافی کف پا به ارتوپد فنی ارجاع داده میشوید تا از پای فرد اسکن تهیه شده و پس از ارزیابیهای لازم توسط درمانگر، کفی و کفش طبی تهیه شود.
درمان صافی کف پا
- استفاده از کفیهای طبی: کفیهای طبی با تنظیم درست نیروها در کف پا و کاهش فشار، به بهبود علائم و کاهش درد کمک بسیاری میکند. استفاده از کفیهای طبی در کنار انجام تمرینات معمولاً اولین راه کنترل در صافی کف پای افراد است.
- تمرینات کششی: برخی از افراد مبتلا به صافی کف پا، تاندون آشیل کوتاه شده نیز دارند. تمرینات برای کشش این تاندون ممکن است کمک کند.
- کفشهای ارتوپدی: کفش طبی ممکن است راحتتر از صندلها یا کفشهای بسیار نرم که ساختار حمایتی از پا ندارند، باشد.
- فیزیوتراپی: کف پای صاف ممکن است به دلیل آسیب بیش از حد در برخی از دوندگان باشد. یک فیزیوتراپیست در این شرایط به فرد کمک کند.
- عمل جراحي: جراحی صرفاً برای اصلاح صافی کف پا انجام نمی شود. با این حال، ممکن است برای یک مشکل مرتبط، مانند پارگی یا پارگی تاندون، جراحی انجام دهید.
درمانهای خانگی صافی کف پا
اگر صافی کف پای شما باعث درد جزئی میشود، بهتر است این موارد را امتحان کنید:
- از فعالیتهایی که وضعیت شما را تشدید میکند خودداری کنید. در فعالیتهای با شدت کم شرکت کنید – مانند پیادهروی، دوچرخهسواری یا شنا.
- استفاده از کفیها. کفی و کفش طبی با کاهش فشار کف پا از خستگی و درد جلوگیری کرده و راحتی شما را افزایش دهد.
- انجام ورزشهای تقویتی کف پا به کاهش فشار و بهبود قوس کف پا کمک میکند.
- کاهش وزن. کاهش وزن میتواند فشار کف پای شما را کاهش دهد.
کفی صافی کف پا در کودکان
کودکان به دلیل عدم آگاهی یا شناخت حس درد کمتر از بزرگسالان مشکلات خود را بیان میکنند. به همین دلیل باید در حین بازی و راهرفتن از حدود 3 تا 5 سالگی (که سن مناسب برای شروع درمانهای ارتوزی است) توجه کنید. راهحل آسانتر و دقیقتر مراجعه به پزشک یا ارتوپدی فنی و گرفتن اسکن پا و ارزیابی است.
درمانهای ارتوزی مثل کفی طبی برای محافظت از پاها و جلوگیری از عوارض شدیدتر در درازمدت هستند. اما اگر سن مراجعه پایین باشد و کودک به دلیل ضعف عضلات دچار کف پای صاف منعطف باشد، احتمالاً با کمک ورزشهای تقویتی و کفی تا حد زیادی بهبود میباید.
درمانهای ارتوزی مثل کفیها باید همیشگی باشد و جزئی از رعایتهای فرد تا آخر عمر است. مگر اینکه با کمک یک دوره استفاده از آنها وضعیت تا حد قابلقبولی بهتر شود. اگر کودک یا بزرگسال مدت زیادی را در منزل سپری میکند، بهتر است از صندل طبی هم استفاده کند.
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با درمان صاف کف پا است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق بله و تلگرام کلینیک ارتوپدی فنی ارتوپدیک لند با کارشناسان ما به صورت کاملا رایگان مشورت کنید.
من آزاده شاهینی متولد سال ۱۳۷۵ در گرگان هستم. در سال ۱۳۹۵ در رشته ارتوز پروتز در دانشگاه علوم توانبخشی در تهران پذیرفته شدم و پس از تحصیل در مقطع ارشد، در سال ۱۴۰۲ وارد مقطع دکتری ارتوز پروتز در دانشگاه ایران شدم. در طی این سالها به معاینه و ارزیابی و پژوهش در حیطه ی مشکلات کف پا پرداختم.