پا چنبری یا کلاب فوت چیست؟
کلاب فوت طیفی از ناهنجاریهای پا را توصیف میکند که معمولاً در بدو تولد و به صورت مادرزادی وجود دارند که در آن پای کودک شما از موقعیتش پیچ خورده است. در کلاب فوت، تاندون هایی که ماهیچهها را به استخوان متصل میکنند کوتاهتر از حد معمول هستند. کلاب فوت یک نقص نسبتاً شایع است و معمولاً یک مشکل جداگانه برای یک نوزاد تازه متولد شده تلقی می شود.
انواع کلاب فوت در نوزادان
این بیماری میتواند خفیف یا شدید باشد. حدود نیمی از کودکان مبتلا به پاچنبری آن را در هر دو پا دارند. این بیماری راهرفتن عادی کودک را سختتر میکند، بنابراین پزشکان معمولاً بلافاصله پس از تولد درمان آن را توصیه میکنند و معمولاً بدون جراحی میتوانند کلاب فوت را با موفقیت درمان کنند؛ اگرچه گاهی اوقات کودکان بعداً نیاز به جراحی دارند.
کلاب فوت چه علائمی دارد؟
اگر کودک شما به پاچنبری مبتلا است، در اینجا ممکن است به نظر برسد:
- قسمت بالای پا معمولاً به سمت پایین و داخل پیچخورده است و قوس را افزایش میدهد و پاشنه را به سمت داخل میچرخاند.
- ممکن است پا آنقدر بهشدت چرخیده باشد که در واقع به نظر میرسد که وارونه است.
- ساق یا پای آسیبدیده ممکن است کمی کوتاهتر باشد.
- عضلات ساق پا در پای آسیبدیده معمولاً خوب رشد نکردهاند.
- علیرغم ظاهر بیماری، خود پاچنبری هیچگونه ناراحتی یا دردی ایجاد نمیکند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بهاحتمال زیاد پزشک شما بر اساس ظاهر، بلافاصله پس از تولد فرزندتان متوجه کلاب فوت خواهد شد. پزشک میتواند شما را در مورد مناسبترین درمان راهنمایی کند یا شما را به یک پزشک متخصص در مشکلات استخوانی و عضلانی (متخصص ارتوپد اطفال) ارجاع دهد.
علت بروز کلاب فوت در نوزادان چیست؟
علت پاچنبری ناشناخته است (ایدیوپاتیک)، اما ممکن است ترکیبی از ژنتیک و محیط باشد.
عوامل مؤثر در بروز کلاب فوت
طبق آمار منتشر شده، پسران حدود دوبرابر بیشتر از دختران در معرض ابتلا به پاچنبری هستند. اما عبارتاند از:
سابقه خانوادگی
بهطورکلی این بیماری یکی از بیماریهایی است که میتواند از پدر و مادر به ارث برسد. اگر یکی از والدین یا سایر فرزندانشان دچار پاچنبری شده باشند، احتمال ابتلای نوزاد به آن بیشتر است.
شرایط مادرزادی
پاچنبری میتواند با سایر ناهنجاریهای اسکلت که در بدو تولد وجود دارند (مادرزادی)، مانند اسپینا بیفیدا، نقص مادرزادی که زمانی رخ میدهد که ستون فقرات و نخاع بهدرستی رشد نمیکنند یا بهدرستی بسته نمیشوند، مرتبط باشد.
محیط
سیگارکشیدن در دوران بارداری میتواند به طور قابلتوجهی خطر ابتلای نوزاد به پاچنبری را افزایش دهد.
کمبود مایع آمنیوتیک در دوران بارداری
مقدار بسیار کم مایعی که نوزاد را در رحم احاطه کرده است ممکن است خطر ابتلا به پاچنبری را افزایش دهد.
عوارض کلاب فوت بعد از نوزادی
تا زمانی که کودک شما شروع به ایستادن و راهرفتن نکند، پاچنبری معمولاً هیچ مشکلی ایجاد نمیکند. اگر پاچنبری درمان شود، کودک شما بهاحتمال زیاد به طور طبیعی راه میرود. او ممکن است در موارد زیر مشکل داشته باشد:
جنبش
پای آسیبدیده ممکن است کمی انعطافپذیری کمتری داشته باشد؛ بنابراین لنگش در راهرفتن و کمردرد در بزرگسالی را به ارمغان میآورد.
طول پا
پای آسیبدیده ممکن است کمی کوتاهتر باشد، اما معمولاً مشکلات قابلتوجهی در حرکت ایجاد نمیکند.
سایز کفش
اندازه کفش ممکن است تا یک و نیم برابر اندازه کفش از پای آسیبدیده کوچکتر باشد.بنابراین طبق اصل پاسکال که با کاهش سطح فشار افزایش مییابد، این کوچک بودن سایز پا، باعث افزایش فشار و زخم و درد در کف پا میشود.
اندازه عضلات ساق
عضلات ساق پا در سمت آسیبدیده ممکن است همیشه کوچکتر از عضلات سمت دیگر باشند.
بااینحال، در صورت عدم درمان، پاچنبری باعث مشکلات جدیتری میشود. این موارد میتواند شامل موارد زیر باشد:
آرتروز
به دلیل بدشکلی و خارجشدن مفاصل از حالت فیزیولوژیک و استاندارد، مفاصل تحتفشار نامتوازن قرار گرفته و غضروفهای مفصل آسیب میبینند.
بدشکلی و اعتمادبهنفس
ظاهر غیرمعمول پا ممکن است تصویر فردی کودک از بدن خود را تحتتأثیر قرار داده و در سالهای نوجوانی نگران کند.
ناتوانی در راهرفتن عادی
پیچش مچ پا ممکن است به کودک شما اجازه راهرفتن روی کف پا را ندهد. برای جبران، ممکن است در موارد شدید روی پنجه پا، قسمت بیرونی پا یا حتی با روی پا راه برود.
مشکلات ناشی از تنظیم راهرفتن
تنظیمات راهرفتن ممکن است از رشد طبیعی عضلات ساق پا جلوگیری کند، باعث زخم یا پینه بزرگ در پا شود و منجر به راهرفتن نامناسب شود.
درمان کلاب فوت
ازآنجاییکه استخوانها، مفاصل و تاندونهای نوزاد شما بسیار انعطافپذیر هستند، درمان پاچنبری معمولاً در هفته اول یا دو هفته پس از تولد آغاز میشود. هدف از درمان بهبود ظاهر و عملکرد پای کودک شما قبل از یادگیری راهرفتن است، به این امید که از ناتوانیهای طولانیمدت جلوگیری شود.
گزینههای درمانی عبارتاند از:
- کشش و گچگیری (روش پونستی)
- بریس ها
- عمل جراحی
کشش و گچگیری (روش پونستی)
این رایجترین درمان برای پاچنبری است. پزشک پای کودک خود را در یک موقعیت صحیح حرکت داده و سپس آن را در یک گچ قرار میدهد تا در آنجا نگه داشته شود. هفتهای یکبار به مدت چند ماه پای کودکتان را تغییر مکان دهید و دوباره قالبگیری کنید
انجام یک عمل جراحی جزئی برای افزایش طول تاندون آشیل (تنوتومی آشیل از راه پوست) تا پایان این فرایند ممکن است نیاز باشد.
بعد از اینکه شکل پای کودکتان دوباره تنظیم شد، باید آن را با یک یا چند مورد از موارد زیر حفظ کنید:
- انجام حرکات کششی با کودک
- پای کودک خود را در کفش و بریس مخصوص قرار دهید
اطمینان حاصل کنید که فرزندتان تا زمانی که لازم است کفشها و بریسها را بپوشد (معمولاً به مدت سه ماه تماموقت و سپس در شب و در طی چرتهای روزانه به مدت سه سال)
بریس های کلاب فوت برای نوزادان
برای موفقیت آمیز بودن این روش، باید بریس ها را پس از گچ گیری توسط پزشک یا جراحی استفاده کنید تا پا به حالت اولیه خود برنگردد. دلیل اصلی اینکه گاهی اوقات این درمان بهخوبی جواب نمیدهد این است که از بریس ها طبق دستورالعمل استفاده نمیشود.
این بریس ها توسط کلینیک های ارتوپدی فنی و ارتز و پروتز ساخته میشوند. از معروف ترین و موثر ترین بریس های می توان به ارتز دنیس براون اشاره کرد. این بریس متشکل از دو کفش مخصوص و یک قطعه متصل کننده این دو کفش در زاویه مخصوص است. این ارتز پای کودک را به مرور به وضعیت نرمال سوق می دهد. این تغییر تدریجی باعث تاثیر اصلاحات در پا می شود. شما می توانید در انتهای همین مقاله با متخصصان ما برای ساخت این ارتز ها و معاینه کودک خود به صورت رایگان با متخصصان ما مشورت کنید.
عمل جراحی
اگر پای پرانتزی کودک شما شدید است یا به درمانهای غیرجراحی پاسخ نمیدهد، ممکن است به جراحی تهاجمیتری نیاز باشد. جراح ارتوپد میتواند تاندونها و رباطها را بلند یا تغییر مکان دهد تا بهراحتی پا در موقعیت بهتری قرار گیرد. پس از جراحی، پای کودک شما تا دو ماه گچ خواهد گرفت و پس از آن به مدت یک سال یا بیشتر باید از بریس استفاده کند تا از بازگشت پای چنبری جلوگیری شود.
حتی با درمان، پاچنبری ممکن است کاملاً قابلاصلاح نباشد. اما در بیشتر موارد، نوزادانی که زودتر تحت درمان قرار میگیرند، کفشهای معمولی میپوشند و زندگی کامل و فعالی دارند.
جلوگیری از بروز کلاب فوت
ازآنجاییکه پزشکان نمیدانند چه چیزی باعث ایجاد پاچنبری میشود، نمیتوانید به طور کامل از آن پیشگیری کنید. بااینحال، اگر باردار هستید، میتوانید کارهایی را انجام دهید تا خطر نقایص مادرزادی نوزادتان را محدود کنید، مانند:
- سیگار نکشید یا وقت خود را در محیطهای پر دود سپری نکنید
- الکل ننوشید
- اجتناب از داروهایی که توسط پزشک شما تأیید نشده است
مطالبی که در این مقاله برای شما گفتیم صرفا برای آشنایی بیشتر با درمان کلاب فوت بوده است. بنابراین بهتر است در اسرع وقت به کلینیک های ارتوپدی مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق لینک زیر با کارشناسان کلینیک ارتوپدی فنی ارتوپدیک لند به صورت کاملا رایگان مشورت کنید.
من آزاده شاهینی متولد سال ۱۳۷۵ در گرگان هستم. در سال ۱۳۹۵ در رشته ارتوز پروتز در دانشگاه علوم توانبخشی در تهران پذیرفته شدم و پس از تحصیل در مقطع ارشد، در سال ۱۴۰۲ وارد مقطع دکتری ارتوز پروتز در دانشگاه ایران شدم. در طی این سالها به معاینه و ارزیابی و پژوهش در حیطه ی مشکلات کف پا پرداختم.